Als je een sporthorloge gaat kopen, kom je enorm veel technische termen tegen. In dit artikel bekijk ik de termen die te maken hebben met het bepalen van de positie van het horloge. De bekendste vorm is GPS, een positiebepaling op basis van satellieten. De meest geavanceerde horloges gebruiken echter veel meer dan alleen GPS. Zo zie je ook termen als GLONASS, Galileo, Beidou en Asssisted GPS (A-GPS) terugkomen. In dit uitgebreide artikel beschrijf ik 10 positiebepalingen die in een horloge kunnen zitten. Ik leg het in eenvoudige taal uit en geef enkele voorbeelden van horloges die de technologie hebben.
Wat is positiebepaling in horloges?
Kort samengevat: Positiebepaling in horloges, met name in sporthorloges, is het proces waarbij technologieën zoals GPS, GLONASS, Galileo, en Beidou, samen met verschillende sensoren, worden gebruikt om de exacte locatie van het (sport)horloge te bepalen. Dit gaat verder dan alleen maar bepalen waar het zich op aarde bevindt. Het kan ook informatie geven over je bewegingen, snelheid, en hoogte.
Een praktijkvoorbeeld van positiebepaling, GPS en sporten
Stel je voor, je bent een fervent hardloper en je hebt net een nieuw sporthorloge gekocht om je prestaties bij te houden. Je hebt besloten om een route te lopen in een bosrijk gebied waar je nog nooit eerder bent geweest.
Als je begint met hardlopen, schakelt je horloge de GPS in. Het stuurt een signaal naar de satellieten die in een baan rond de aarde vliegen. Deze satellieten sturen het signaal terug en je horloge meet de tijd die het signaal nodig heeft om deze afstand af te leggen. Met deze informatie kan je horloge je exacte locatie bepalen.
Tegelijkertijd maakt je horloge gebruik van de ingebouwde versnellingsmeter om je snelheid te meten. Het detecteert elke stap die je zet en houdt bij hoe snel je beweegt. Dit kan je helpen om je hardlooptempo te bepalen.

Terwijl je rent, kom je een heuvel tegen. Je horloge maakt nu gebruik van de geïntegreerde hoogtemeter om te bepalen hoe hoog je bent geklommen. Het meet de verandering in luchtdruk terwijl je de heuvel oploopt en gebruikt deze informatie om je hoogte te berekenen.
Op deze manier kan je sporthorloge je locatie, snelheid, en hoogte nauwkeurig bijhouden. Het biedt je waardevolle informatie die je kan helpen om je hardloopprestaties te verbeteren. En dat is de kracht van positiebepaling in sporthorloges!
10 verschillende soorten positiebepalingen uitgelegd
Hieronder ga ik dieper in op de verschillende vormen van positiebepaling die je tegen kán komen in sporthorloges. Dat betekent dus niet dat elk sportief horloge deze technologieën allemaal heeft. Een goedkoper Fitbit horloge (bekijk ook de uitgebreide Welke Fitbit moet je kopen – koophulp) heeft vaak geeneens GPS. Dit komt van de gekoppelde telefoon af. Men noemt dit gedeelde GPS. Als je dit ziet staan in de gebruiksaanwijzing, betekent het dat je altijd een gekoppelde telefoon moet hebben om een goede positiebepaling te hebben. Ik kan je vertellen: dit is absoluut niet mijn favoriete methode!
GPS (Global Positioning System)
Misschien is het eerste waar je aan denkt bij positiebepaling wel het Global Positioning System, of GPS. Dit is een technologie die oorspronkelijk door het Amerikaanse leger is ontwikkeld. Het maakt gebruik van 24 tot 32 satellieten die in een precieze baan rond de aarde vliegen. Wanneer je sporthorloge een signaal naar deze satellieten stuurt en het signaal terug ontvangt, kan het de tijd meten die het signaal nodig heeft om de afstand af te leggen. Met deze informatie kan je horloge dan je exacte locatie bepalen. Dit is een van de bekendste en meest gebruikte methodes in sporthorloges die je in Europa kan kopen. Er zijn veel horloges die dit ondersteunen. Hieronder zie je enkele voorbeelden:
GLONASS (Global Navigation Satellite System)
GLONASS, of het Global Navigation Satellite System, is de Russische tegenhanger van GPS. Dit systeem maakt gebruik van 24 satellieten en werkt op een vergelijkbare manier als GPS. Als je ooit je GPS-signaal bent kwijtgeraakt, kan GLONASS je redder in nood zijn. Je sporthorloge kan namelijk overschakelen naar GLONASS als GPS niet beschikbaar is.
Galileo positiebepaling
In Europa doen we het weer net even anders. Wij hebben Galileo, ons eigen wereldwijde navigatiesatellietsysteem. Net als GPS en GLONASS gebruikt Galileo satellieten om signalen te versturen en te ontvangen. Galileo onderscheidt zich echter door zijn precisie. Het systeem kan locaties bepalen tot op enkele centimeters nauwkeurig.

Tip: Op veel horloges, zoals ook mijn horloge kan je kiezen voor een combinatie van positiebepalingen. Ik heb eigenlijk mijn horloges altijd op GPS + GLONASS staan. Dit is ook de standaardinstelling van veel horloges. Ik heb ook de GPS + Galileo setting uitgeprobeerd, maar merkte eigenlijk geen verschil in de tracking (getest in Nederland en België).
Beidou
En dan hebben we ook nog Beidou, het Chinese navigatiesatellietsysteem. Beidou is vergelijkbaar met de andere systemen die we hebben besproken, maar heeft een unieke functie. Het kan namelijk tweerichtingscommunicatie bieden. Dat betekent dat je niet alleen je locatie kunt bepalen, maar ook berichten kunt versturen en ontvangen. In echte sporthorloges zie ik dit niet echt terug nog. Wie weet in de toekomst? Veel andere horloges, zoals horloges voor kinderen gebruiken een simkaart en een microfoon om tweewegcommunicatie mogelijk te maken.
Assisted GPS (A-GPS)
Assisted GPS, ook wel A-GPS genoemd, is een technologie die GPS een handje helpt om je locatie sneller te bepalen. Het doet dit door gegevens van nabije mobiele telefoonmasten of Wi-Fi-netwerken te gebruiken. Het resultaat? Je hoeft niet te wachten tot je sporthorloge een signaal van een satelliet oppikt. Handige functie in combinatie met de een (of twee) van de bovengenoemde positiebepalingen.
Geïntegreerde hoogtemeter
Als je een fan bent van bergsporten, dan is de geïntegreerde hoogtemeter je beste vriend. Deze sensor meet de luchtdruk om je hoogte te bepalen. Dit kan je helpen om bij te houden hoeveel hoogtemeters je tijdens je training hebt geklommen.
Leuk om te weten: Er wordt ook gewerkt aan de integratie van kunstmatige intelligentie in sporthorloges. Dit kan helpen om nog nauwkeurigere analyses en voorspellingen te maken, wat uiteindelijk kan leiden tot betere sportprestaties. Ik volg dit nieuws natuurlijk op de voet!
Barometrische hoogtemeter
Vergelijkbaar met de geïntegreerde hoogtemeter, gebruikt de barometrische hoogtemeter ook luchtdruk om je hoogte te bepalen. Het verschil is echter dat deze sensor nauwkeuriger is omdat hij rekening houdt met veranderingen in het weer. Dit kan je helpen om een nauwkeuriger beeld te krijgen van je hoogte.
Versnellingsmeter
Een versnellingsmeter meet de versnelling die het horloge ondergaat. In de context van sporthorloges kan deze sensor bewegingen detecteren zoals stappen of armbewegingen, waardoor het horloge kan fungeren als een stappenteller of activiteitentracker. Versnellingsmeters worden ook gebruikt om slaappatronen te analyseren, aangezien ze bewegingen kunnen detecteren terwijl je slaapt.

Kompas
Een kompas in een sporthorloge werkt op een vergelijkbare manier als een traditioneel kompas. Het gebruikt het aardmagnetisch veld om de oriëntatie te bepalen, wat uiterst handig kan zijn bij outdooractiviteiten zoals wandelen of bergbeklimmen. Het helpt gebruikers te bepalen in welke richting ze zich begeven, zelfs als ze buiten het bereik van GPS-signalen zijn.
Gyroscoop
De gyroscoop is een sensor die de rotatie of draaiing meet. In sporthorloges helpt deze sensor om de oriëntatie en richting van de beweging te bepalen, wat vooral handig kan zijn bij activiteiten zoals zwemmen, waarbij het belangrijk is om de beweging en positie van de zwemmer te volgen. Bovendien verbetert de gyroscoop in combinatie met de versnellingsmeter de nauwkeurigheid van de bewegingsdetectie.
Veelgestelde vragen en antwoorden op een rij
Wat is het verschil tussen GPS, GLONASS, Galileo en Beidou?
Hoewel deze systemen allemaal satellietnavigatiesystemen zijn, hebben ze hun eigen unieke eigenschappen. GPS is het oudste en meest universele systeem, ontwikkeld door de Verenigde Staten. GLONASS is het Russische equivalent van GPS, terwijl Galileo een Europees systeem is dat bekend staat om zijn hoge precisie. Beidou is een Chinees systeem dat zowel regionale als wereldwijde dekking biedt.
Waarom is mijn sporthorloge soms niet nauwkeurig?
De nauwkeurigheid van de positiebepaling kan worden beïnvloed door verschillende factoren. Gebouwen, bomen, en zelfs het weer kunnen de signalen van de satellieten blokkeren, wat kan leiden tot minder nauwkeurige resultaten. Bovendien kan de kwaliteit van het horloge en de gebruikte technologie ook invloed hebben op de nauwkeurigheid.
Heeft het gebruik van positiebepaling een impact op de batterijduur van mijn sporthorloge?
Ja, het gebruik van technologieën zoals GPS, GLONASS, Galileo, Beidou, en A-GPS kan de batterij van je horloge sneller leegmaken. Veel sporthorloges hebben echter batterijbesparingsmodi die het energieverbruik van deze technologieën kunnen verminderen.
Kan ik nog steeds mijn route bijhouden als ik geen mobiele data of Wi-Fi heb?
Ja, je kunt nog steeds je route bijhouden zonder mobiele data of Wi-Fi. Technologieën zoals GPS, GLONASS, Galileo, en Beidou werken met satellietsignalen en hebben geen internetverbinding nodig om te functioneren. Echter, zonder mobiele data of Wi-Fi kan het langer duren om je locatie te bepalen, omdat A-GPS, dat deze gegevens gebruikt om de locatiebepaling te versnellen, niet beschikbaar zou zijn.
Wat is het voordeel van een sporthorloge met meerdere positiebepalingssystemen?
Een sporthorloge dat meerdere positiebepalingssystemen ondersteunt, kan de voordelen van elk systeem benutten en een hogere nauwkeurigheid en betrouwbaarheid bieden. Als het signaal van een systeem bijvoorbeeld zwak is of niet beschikbaar, kan het horloge overschakelen naar een ander systeem. Bovendien kan het combineren van gegevens van meerdere systemen leiden tot meer nauwkeurige resultaten.